Magnez – zasady prawidłowego i zdrowego uzupełniania jego niedoboru.
Magnez to istotny dla organizmu składnik. Odpowiada za ok. 300 reakcji enzymatycznych, biorąc udział w przemianach wielu szlaków metabolicznych. Jego niedobór osłabia organizm na poziomie komórkowym i ma negatywny wpływ na syntezę DNA. Najprościej mówiąc, niedobór magnezu to prosta droga do licznych dysfunkcji mięśni szkieletowych, nerwów i ważnych narządów, np. serca. Jak więc go uzupełniać, by uchronić się przed niedoborem?
Magnez – rola w organizmie
Ludzki organizm to skomplikowany twór. By działał sprawnie, potrzebuje wysycenia składnikami odżywczymi, w tym także magnezem. Magnez (obok potasu) to najważniejszy kation wewnątrzkomórkowy, który reguluje transport składników odżywczych1.
Rola magnezu u osób chorych
Magnez jest szczególnie istotny dla osób obarczonych chorobami cywilizacyjnymi. Sprzyja on bowiem regulacji ciśnienia krwi i usprawnia działanie insuliny, która umożliwia metabolizm glukozy1.
Rola magnezu u osób zdrowych
Choć niedobór magnezu jest szczególnie niekorzystny dla osób chorych, u zdrowych osób również powoduje objawy1. Wyróżnia się m.in.:
- ogólnie osłabienie organizmu,
- zmęczenie,
- przewlekły stres,
- apatię,
- brak apetytu,
- nudności,
- wymioty,
- senność,
- depresję.
Ile magnezu należy spożywać?
Według Instytutu Żywności i Żywienia zdrowa osoba dorosła potrzebuje ok. 265 mg magnezu na dobę (kobiety) i 350 mg na dobę (mężczyźni). Spożycie magnezu należy zwiększyć w czasie ciąży oraz przy znacznym przyrośnie masy mięśniowej. Zapotrzebowanie zmienia się z wiekiem, wahając się między 200 mg (u dzieci) a 400 mg (u dorosłych)1. Według Europejskiej Agencji ds. Żywności EFSA odpowiednie spożycie dla mieszkańców krajów europejskich powinno wynosić 350 mg/dobę dla mężczyzn i 300 mg/dobę dla kobiet2.
Ile magnezu średnio spożywają Polacy?
Znajomość norm i konsekwentne uzupełnianie magnezu w diecie to bardzo ważny element zachowania zdrowia. Potwierdza to badanie przeprowadzone przez PONS, które szacuje, że ponad 90% mężczyzn oraz ok. 70% kobiet w Polsce spożywa zbyt mało magnezu3. Efekt ten potwierdzają inne badania szacujące, iż spożycie magnezu w odpowiedniej ilości dotyczy tylko odpowiednio 39 i 48% dla mężczyzn i kobiet4.
Przyczyny niedoboru magnezu
Choć rozwiązaniem problemu wydaje się spożycie odpowiedniej ilości magnezu w diecie, to nie jest to tak proste. Przyswajalność magnezu z diety wynosi ok. 50%1, istnieją również inne przyczyny niedoborów.
Niedobór magnezu – przyczyny
Niewłaściwa ilość magnezu w diecie może wynikać z wielu różnorodnych przyczyn5. Możemy wyróżnić m.in. następujące:
- podstawowe produkty spożywcze (mięso, cukier, biała mąka) zawierają mniej niż 20% dziennego zapotrzebowania na magnez,
- wiele produktów spożywczych jest przetwarzana, co zmniejsza ilość magnezu,
- gotowanie i smażenie produktów znacznie obniża zawartość magnezu w posiłku,
- niedobór witaminy D zmniejsza wchłanianie magnezu z pożywienia,
- inhibitory pompy protonowej (leki IPP np. polprazol, omeprazol) zmniejszają wchłanianie magnezu,
- antybiotyki, leki na ciśnienie, leki na cholesterol również mogą obniżyć przyswajalność magnezu z układu pokarmowego,
- nadmierne spożywanie alkoholu powoduje wydalanie magnezu z organizmu,
- palenie papierosów obniża stężenie magnezu w osoczu,
- wchłanianie magnezu zmniejsza się z wiekiem nawet o 30%.
Jak uzupełniać magnez?
Głównym sposobem na dostarczenie opisywanego składnika do organizmu jest dieta. Najbogatsze źródła magnezu to m.in.10:
- nasiona konopi – 700 mg/100 g produktu,
- pestki dyni - 535 mg/100 g produktu,
- nasiona lnu – 392 mg/100 g produktu,
- orzechy brazylijskie – 376 mg/100 g produktu.
W diecie Polaków głównym jego źródłem są przetwory zbożowe:
- chleb pełnoziarnisty – 46 mg/2 kromki,
- ryż brązowy – 42 mg/pół szklanki,
- ryż biały – 10 mg/pół szklanki.
Jak widać, typowa dieta nie zawiera zbyt dużo magnezu. Dlatego w poważnych niedoborach zaleca się zastosować lek z magnezem i witaminą B6, która zwiększa jego przyswajalność.
Jak poprawić przyswajalność magnezu?
Aby zwiększyć ilość spożywanego magnezu, można11:
- wybierać wyłącznie pełnoziarniste pieczywo,
- zastąpić kaloryczne przekąski pestkami dyni, nasionami słonecznika lub orzechami,
- uzupełniać płyny i spożywać minimum 2500 ml wody wysokozmineralizowanej na dobę,
- unikać długiego smażenia i gotowania produktów,
- wybierać gotowanie na parze i pieczenie, jako sposób przyrządzania dań,
- unikać interakcji z lekami obniżającymi wchłanianie magnezu (IPP, antybiotyki, glikozydy nasercowe),
- unikać używek, w tym alkoholu i papierosów,
- kupować warzywa i owoce na targu, od sprawdzonych dostawców i o potwierdzonej jakości,
- uzupełniać magnez w diecie lekiem z dodatkiem witaminy B6.
Filomag B6 to lek stosowany przy intensywnym uzupełnianiu stwierdzonego niedoboru magnezu oraz profilaktyce niedoboru magnezu i witaminy B6. Polecany jest szczególnie osobom narażonym na stres i przemęczenie, kobietom w trakcie menopauzy, kobietom przechodzącym Zespół Napięcia Miesiączkowego, seniorom oraz osobom 50+, osobom aktywnym. Łącząc działanie sprawdzonego leku i dbając o zbilansowaną pod względem składników spożywczych dietę, mamy szansę uniknąć niedoborów magnezu.
Żródło:
- IŻŻ: Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie 2020 pod redakcją Mirosława Jarosza, Ewy Rychlik, Katarzyny Stoś, Jadwigi Charzewskiej. Instytut Żywności i Żywienia, 2020. Polska.
- EFSA: Scientific Opinion in Dietary Reference Value for magnesium. EFSA Journal 2015; 13(7): 4186.
- Ilow R., Regulska-Ilow B., Różańska D. i wsp., Evaluation of mineral and vitamin intake in the diet of a sample of Polish population – baseline assessment from the prospective cohort ‘PONS’ study, Ann. Agric. Environ. Med., 2011, 18, 2, 235–240.
- Boylan S., Welch A., Pikhart H. i wsp., Dietary habits in three Central and Eastern European countries: the HAPIEE study, BMC Public Health 2009, 9, 439.
- Gerry K. Schwalfenberg Stephen J. Genuis: The Importance of Magnesium in Clinical Healthcare. Scientifica. 2017:4179326.